ΣΤΟ δεύτερο μυθιστόρημα της τριλογίας με τίτλο «Το Τσούρμο», ο Φαμπιό Μοντάλ έχει πλέον παραιτηθεί από αστυνομικός. Ζει μια πιο ήρεμη ζωή, παρέα με την Ονορίν και τον Φονφόν, τους νέους «γονείς» του. Όλα αλλάζουν, όταν η ξαδέλφη του (και παιδικός έρωτας του) Ζελού έρχεται σπίτι για να του ζητήσει να τη βοηθήσει να βρει το γιο της τον Γκιτού, που ήρθε στη Μασσαλία για να ζήσει ένα ερωτικό σαββατοκύριακό με την κοπέλα του Ναιμά, μιας και κάτι τέτοιο απαγορευότανε να το κάνει στο σπίτι τους στην Γκαπ, αφού η Ναιμά ήταν από αραβική οικογένεια – ήταν μια μπερ δηλαδή- και η Ζελού και ο πατριός του Γκιτού ο Άλεξ δεν ανέχονταν τα πάρε-δώσε με τους Άραβες.

(…) Πόσες φορές δεν στάθηκα δύσπιστος απέναντι του; Στην ηθική του του μετανάστη; Μίζερος, χωρίς φιλοδοξίες, έτσι πίστευα. Αργότερα, διάβασα του Αδελφούς Καραμαζόφ, του Ντοστογιέφκσι. Προς το τέλος του μυθιστορήματος, ο Αλιόσα έλεγε στον Κρασσότκιν: «Ξέρεις, Κόλια, στο μέλλον θα είσαι πολύ δυστυχισμένος. Όμως να μακαρίζεις τη ζωή, όπως κι αν έρχεται». Λόγια που αντηχούσαν στην καρδιά μου με την ίδια τη φωνή του πατέρα μου. Ήταν όμως πολύ αργά για να του πω ευχαριστώ. (…)

Αν και πάλι μας μιλάει στο α’ πρόσωπο ο Φαμπιό, εμείς ως αναγνώστες γνωρίζουμε από τον πρόλογο, πως ο Γκιτού δολοφονήθηκε. Και στην πορεία των αναζητήσεων του Φαμπιό και άλλοι φόνοι θα διαπραχθούν. Μόνο που τώρα ο Φαμπιό δεν είναι αστυνομικός και πρέπει να προσέχει, γιατί κάποια στιγμή θα βρεθεί μέχρι και ύποπτος για φόνο…

(…) Από γεννησιμιού μου ανήκα στο τσούρμο, είχα διδαχτεί τη φιλία, την πίστη στους δρόμους του Πανιέ, στις αποβάθρες της Λα Ζολιέτ. Και την περηφάνια του λόγου που ‘χαμε δώσει, κοιτώντας ένα φορτηγό ν ‘ανοίγεται στο πέλαγο. Πρωταρχικές αξίες. Πράγματα που δεν εξηγούνται. Άμα βρίσκεσαι μέσα στα σκατά, δεν μπορείς παρά να ανήκεις στην ίδια οικογένεια. (…)

Πιο «αστυνομικό» από το πρώτο βιβλίο. Αρκετά νέα πρόσωπα, Εθνικό Μέτωπο της Μασσαλίας, Εξτρεμιστές του Ισλάμ, Ναπολιτάνικη Μαφία αλλά και πολλές μουσικές και φαγητά συνθέτουν τη δεύτερη περιπέτεια του Φαμπιό που ως γνωστό δεν αποφεύγει το ποτό και τις καταχρήσεις, γιατί μόνο έτσι μπορεί να συνεχίσει. Είναι ίσως η μόνο φορά που θα μπορούσε εύκολα να σκοτώσει. Δεν το έχει κάνει ποτέ, δεν έχει καν πυροβολήσει ποτέ σε άνθρωπο, αλλά τώρα το θέλει, το θέλει πολύ. Δεν πρόκειται να συγχωρήσει το δολοφόνο του Γκιτού. Εκτός αν κάτι του αλλάξει τη γνώμη τελευταία στιγμή, μια τελευταία αποκάλυψη…

(…) «Συλλογικά ο θάνατος δεν υφίσταται. Όσο περισσότεροι είναι τόσο λιγότερο μετράει. Οι πάρα πολλοί νεκροί είναι όπως το αλλού. Βρίσκονται πολύ μακριά. Δεν είναι πραγματικοί. Μονάχα ο ατομικός θάνατος είναι πραγματικός. Αυτός που σε αγγίζει προσωπικά. Απευθείας. Αυτός που τον βλέπουμε με τα ίδια μας τα μάτια, ή μες στα μάτια κάποιου άλλου». (…)

Μου άρεσε λίγο περισσότερο από το πρώτο.

Εκδόσεις Πόλις. Βαθμολογία 8,5/10

ΣΤΟ κλίμα των ημερών και μετά το Μαύρο της ΕΡΤ, πήρα στα χέρια μου ένα μαύρο βιβλίο που μου χάρισε ο φίλος μου ο Φάνης. Διαβάζοντας το οπισθόφυλλο του ήμουν σχεδόν σίγουρος πως στις σελίδες του θα έβρισκα πολλά κοινά στοιχεία με ακόμη ένα μαύρο μυθιστόρημα, Το μαύρο Αλγέρι του Μωρίς Αττιά. Και οι δύο συγγραφείς είχαν την ανάγκη να μιλήσουν για τον τόπο τους. Αυτός είναι ο καημός τους, να πλάθουν αστυνομικές ιστορίες μέσα στο ιστορικό-πολιτικό πλαίσιο της πόλης, με ήρωες που θα μπορούσαν να είναι αληθινοί.

Ο Ιζζό λοιπόν γράφει μια νουάρ τριλογία, μιλώντας σε α’ πρόσωπο όπως του αρμόζει, με ήρωα τον Φαμπιό Μοντάλ, έναν σαρανταπεντάρη αστυνομικό -που θα μπορούσε κάλλιστα να παρέμενε ένας κακοποιός, αν ακολουθούσε τα χνάρια των φίλων του- και μέσω αυτού μας γνωρίζει τη Μασσαλία, εκεί από όπου πέρασε το μεγάλο ρεύμα μεταναστών από την Αφρική προς την Ευρώπη, εκεί όπου η μαφία απλώνεται παντού, όπου ο ρατσισμός «χτυπάει» σε κάθε γειτονιά, αλλά παράλληλα εκεί που βρίσκεται το μεγαλύτερο σταυροδρόμι των λαών, στην πιο όμορφη πόλη του κόσμου, στο σημαντικότερο λιμάνι της Γαλλίας.

Στο πρώτο μυθιστόρημα της τριλογίας με τίτλο «Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας», ο Φαμπιό ερευνά το θάνατο των δύο καλύτερων παιδικών του φίλων, του Μανού και του Ουγκό. Ο Ουγκό φτάνει ξανά στη Μασσαλία για να εκδικηθεί για το θάνατο του Μανού και σκοτώνεται από τους αστυνομικούς αμέσως μετά το ξεκαθάρισμα. Παράλληλα και μια ακόμη τραγική ιστορία που στην αρχή φαίνεται άσχετη, δείχνει τελικά να συνδέεται και ο Φαμπιό, αν και δε θα έπρεπε να ασχολείται μιας και τις υποθέσεις έχουν αναλάβει άλλοι συνάδελφοι, αποφασίζει να το φτάσει ως το τέλος…

(…) – Πρόσεχε τον εαυτό σου, μου είχε πει.

Μου χάιδεψε το σβέρκο. Την έσφιξα πάνω μου.

– Δεν μπορώ πια να κάνω πίσω, Μπαμπέτ. Δεν ξέρω που θα με πάνε όλα τούτα. Εκεί πηγαίνω όμως. Ποτέ στη ζωή μου δεν είχα κάποιο στόχο. Τώρα έχω. Αξίζει όσα αξίζει αλλά μου πάει.

Μου άρεσε πολύ η λάμψη των ματιών της όταν τραβήχτηκε από την αγκαλιά μου.

– Ο μόνος στόχος είναι να ζεις.

– Αυτό λέω. (…)

Γύρω από το Φαμπιό γυναίκες. Πολλές γυναίκες. Η Λεϊλά, η Λολ, η Ροζά, η Μπαμπέτ, η Μαρί Λου, η Ονορίν, όλες με το ρόλο τους στη ζωή του, αλλά χωρίς να αφήνει καμία να τον πλησιάσει αληθινά. Ήταν ένα κλεφτρόνι. Έγινε μπάτσος για να ξεφύγει. Δεν αντέχει τη βία και το ρατσισμό. Θυμάται τα παλιά χρόνια με τους φίλους του. Θέλει να βγει για ψάρεμα με τη βάρκα του, του αρέσει να πίνει, να καπνίζει, να ακούει μουσική. Θέλει απλώς να ησυχάσει, θέλει να καταλάβει.

(…) – Εγώ πιστεύω ότι το βλέμμα του άλλου είναι όπλο θανατηφόρο.

Μιλάς ωραία, μου είπε κουρασμένη. Αλλά δεν θ’ αγαπούσες ποτέ μια γυναίκα σαν κι εμένα, έτσι;

– Αυτές που αγάπησα έφυγαν.

– Εγώ θα μπορούσα να μείνω. Τίποτε δεν έχω να χάσω.

Τα λόγια της μ’ αναστάτωσαν. Ήταν ειλικρινής. Άνοιγε την καρδιά της. Προσφερόταν.

– Δεν θα το άντεχα να μ’ αγαπάει μια γυναίκα που δεν έχει τίποτα να χάσει. Η αγάπη είναι ακριβώς η πιθανότητα να χάσεις. (…)

Εκδόσεις Πόλις. Βαθμολογία 8/10