Τομέας Δώδεκα – Γουίλιαμ Ράιαν

ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΑΙ πως έχει γράψει και άλλα βιβλία ο Ράιαν με ήρωα τον Κόρολεφ τα οποία δεν έχω παρουσιάσει (άρα και δεν έχω διαβάσει) όμως κάτι με τράβηξε σε αυτό. Ίσως το εξώφυλλο ή ο τίτλος. Δεν θυμάμαι. Αυτό που ξέρω είναι πως έψαχνα να διαβάσω κάτι τις γιορτές και μου «έκατσε» το συγκεκριμένο. Μπορεί να ευθύνεται και το έντονο κόκκινο Χριστουγεννιάτικο χρώμα του βιβλίου. Γεγονός είναι πως δεν απογοητεύτηκα. Το αντίθετο μάλιστα.

Βρισκόμαστε στη Μόσχα του Στάλιν, το 1937. Ήρωας μας ο αστυνόμος Κόρολεφ, ο οποίος φιλοξενεί τον δωδεκάχρονο γιό του Γιούρι για μια εβδομάδα. Η πρώην γυναίκα του Ζένια, τον παρακάλεσε να τον κρατήσει λίγο μαζί του, χωρίς να του εξηγεί το λόγο. Κι αυτός το έκανε. Είχε άλλωστε καιρό να τον δει, σχεδόν έναν χρόνο. Ο Κόρολεφ είχε πάρει άδεια, για να μπορέσει να του αφοσιωθεί, αλλά η δολοφονία του καθηγητή Αζάροφ, Διευθυντή του Ινστιτούτου Αζάροφ, του άλλαξε τα σχέδια. Η δολοφονία έγινε στο σπίτι του Αζάροφ, στον Οίκο της Αρχηγίας, τον τόπο κατοικίας στρατηγών, αξιωματούχων και ανώτερων μελών του Κόμματος. Δεν μπορούσε να αναλάβει την υπόθεση ο οποιοσδήποτε αστυνομικός. Μόνο ο Κόρολεφ. Ευτυχώς θα ήταν μαζί του και η αρχιφύλαξ (sic) Σλίβκα.

(…) Η Σλίβκα ανοιγόκλεισε βιαστικά τα μάτια της μια-δυο φορές και ύστερα έβγαλε ένα τσιγάρο από τη μια της τσέπη και ένα σπίρτο από την άλλη. Έτριψε το σπίρτο στον τοίχο του κτιρίου και άναψε το τσιγάρο της.

«Στην υπόθεση Αζάροφ», είπε με φωνή που ήταν σαν να ανήγγειλε στον κόσμο ότι η μοίρα της ήταν μαύρη και ζοφερή.

«Ακόμα ένας από τους συναδέλφους του καθηγητή κατάφερε να βρεθεί δολοφονημένος. Κι εμείς πρέπει να χειριστούμε δύο έρευνες – και θα δουλεύουμε απευθείας για λογαριασμό της Κρατικής Ασφάλειας».

«Λοιπόν», είπε η Σλίβκα, βγάζοντας από το στόμα της τον καπνό, «η ζωή δεν είναι μόνο περίπατος σε ένα λιβάδι. Κι ακόμα κι αν ήταν, θα έπρεπε να ξέρουμε ότι καμιά φορά υπάρχουν λάσπες που θα τις πατήσουμε και μετά πρέπει να τις προσπεράσουμε».

Κούνησε το κεφάλι της με σημασία, λες κι αυτό που μόλις είπε ήταν αρκετό. Ο Κόρολεφ κατάλαβε ότι ένα διστακτικό χαμόγελο κρεμόταν στην άκρη των χειλιών του την ώρα που έμπαιναν στο κτίριο. Δεν γινόταν να είναι τόσο χάλια τα πράγματα, αφού τώρα θα είχε κοντά του τη Σβίλκα να του φυλάει τα νώτα. (…)

Οι έρευνες προχωρούν με δυσκολία, μιας και κάποιοι από την κρατική ασφάλεια έχουν φροντίσει να «καθαρίσουν» τον χώρο πριν ο Κόρολεφ προλάβει να βρει στοιχεία. Στο ινστιτούτο γίνονταν κάποιες περίεργες έρευνες πάνω σε ανθρώπους και παιδιά, αλλά κανείς δεν ήξερε περισσότερες λεπτομέρειες. Ο Κόρολεφ ήταν σίγουρος πως ο φόνος σχετιζόταν με τις έρευνες αυτές αλλά ξαφνικά τον ενημερώνουν πως αποσύρεται από την υπόθεση και την αναλαμβάνει η Κρατική Ασφάλεια. Αποφασίζει έτσι ο Κόρολεφ να πάει με τον γιο του στην ντάτσα (το εξοχικό) του φίλου του και διάσημου συγγραφέα Μπάμπελ, μιας και ο τελευταίος θα έλειπε για ένα μήνα στο νότο. Εκεί τον επισκέπτονται δύο τσεκιστές (μέλη της ΝιΚαΒεΝτε, πρόδρομου της ΚαΓκεΜπε) και τον ενημερώνουν πως πρέπει να παρουσιαστεί στα κεντρικά. Πηγαίνοντας στο υπνοδωμάτιο να ενημερώσει τον γιο του σχετικά, αντιλαμβάνεται πως ο μικρός έχει μυστηριωδώς εξαφανιστεί. Ελπίζοντας πως ο γιος του θα επέστρεφε στο σπίτι του στη Μόσχα, ο Κόρολεφ πηγαίνει στην Ασφάλεια, στον Τομέα Πέντε, όπου ο Συνταγματάρχης Ροντίνοφ τον ενημερώνει πως έγινε ένας ακόμη φόνος, αυτός του αναπληρωτή διευθυντή του Ινστιτούτου Αζάροφ, του καθηγητή Στάνγκε και πως πρέπει να αναλάβει και πάλι την έρευνα για το θάνατο των δύο καθηγητών, με προσωρινή απόσπαση στην ΝιΚαΒεΝτε. Τον ενημερώνει παράλληλα πως την έρευνα πριν την είχε ο συνταγματάρχης Ζάιτσεφ, υπεύθυνος ενός άλλου τομέα της Ασφάλειας, του Τομέα Δώδεκα, ο οποίος εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για τις δύο δολοφονίες.

(…) Ο Κόρολεφ αναστέναξε – είχε αποσπαστεί προσωρινά στη ΝιΚαΒεΝτέ, δίχως να του έχουν αφήσει και πολλά περιθώρια επιλογής, και τώρα, σαν να μην του έφταναν όλα αυτά, έκαναν και έρευνες εις βάρος του.

«Νιώθω λες και είμαι μπάλα ποδοσφαίρου που την κλοτσούν εδώ κι εκεί μέσα στο γήπεδο».

Εξαιρετική η παρομοίωση», συμφώνησε ο Ντουμπίνκιν. «Μόνο που η μια ομάδα θέλει να σε ξεφουσκώσει, ενώ η άλλη θέλει να σε κρατήσει μέσα στο παιχνίδι και να σε χρησιμοποιήσει για να πετύχει κάποιο τέρμα. Ποια ομάδα ελπίζεις ότι θα νικήσει;»

«Χριστέ μου», είπε ο Κόρολεφ.

«Άσ’ τον αυτόν, αυτός δεν παίζει. Δεν είναι καν διαιτητής, διαιτητής είναι ο Γιεζόφ. Πρέπει να είμαστε σαφείς – αν δεν έχουμε κάποιο θετικό αποτέλεσμα στις έρευνές μας, τα πράγματα δεν θα πάνε καλά. Ούτε για σένα, ούτε για την αρχιφύλακα Σλίβκα και ενδεχομένως ούτε για μένα. (…)

Ο Κόρολεφ αντιμετωπίζει συνεχώς διλήμματα αλλά ξέρει πως πάνω απ’ όλα είναι πατέρας που έχει ως σκοπό ζωής να προστατέψει το γιο του. Υπό το πρίσμα αυτό, αφήνεται να εκβιαστεί και να αποδεχτεί δεδομένα που ως χαρακτήρας κανονικά δεν θα άντεχε. Τα υπομένει όλα, γιατί έχει έναν και μόνο στόχο. Να βρει τον γιό του ζωντανό και… απείραχτο.

(…) Σηκώθηκε και πήγε στο παράθυρο, κοίταξε τα παιδιά που έπαιζαν στο μικρό πάρκο, και αμέσως μετά την προσοχή του τράβηξε ο ανελέητος θυμός που είδε να καθρεφτίζεται στο είδωλό του, το οποίο αντικατοπτριζόταν στο τζάμι. Έβγαλε τα τσιγάρα του από την τσέπη του και άναψε ένα σκεπτόμενος την όλη κατάσταση από την αρχή, κι όταν τελείωσε, έσβησε τη γόπα πάνω στο τζάμι και μετά άνοιξε το παράθυρο και την πέταξε έξω. Ήταν κάτι που παρέπεμπε σε άνθρωπο ακαλλιέργητο, σε αγροίκο καλύτερα. Αλλά μόλις είχε διαβάσει τι είχαν σκαρώσει άνθρωποι καλλιεργημένοι στο όνομα της επιστήμης! Ίσως το να είσαι ακαλλιέργητος να μην ήταν και τόσο κακό τελικά, φτάνει να ξέρεις να διακρίνεις το σωστό από το λάθος. Μπορεί αυτό να φαινόταν σαν «ηθική της μπουρζουαζίας» στα μάτια ενός αχρείου όπως ο καθηγητής, αλλά κατά τη γνώμη του Κόρολεφ το να ξέρεις να ξεχωρίζεις το σωστό από το λάθος διέκρινε τους ανθρώπους από τα ζώα. (…)

Πολύ καλή αναπαράσταση της εποχής του τυραννικού καθεστώτος του Στάλιν με εξαιρετική ατμόσφαιρα. Ένα μυθιστόρημα γραμμένο με αφορμή αληθινά πειράματα που έγιναν σε ενήλικες και παιδιά στη Σοβιετική Ένωση τη δεκαετία του ’30. Γιεζόφ, Μπάμπελ και Καμίνσι είναι υπαρκτά πρόσωπα που δίνουν την απαραίτητη ιστορική αληθοφάνεια. Διαβάστε το!

Εκδόσεις Διόπτρα. Βαθμολογία 7,5/10